در یک جمله می‌توان گفت، معماری ارگانیک ترکیب ساختمان با طبیعت و نه تحمیل ساختمان بر طبیعت است. معماری ارگانیک در قرن 19 در آمریکا، توسط «فرانک فرنس» و «لویی سالیوان» از پایه‌گذاران مکتب شیکاگو و معماری مدرن در آمریکا، پایه‌گذاری شد. اوج شکوفایی این معماری در نوشته‌ها و طراحی‌های «فرانک لوید رایت»، معمار معروف آمریکایی مشاهده می‌شود. اصطلاح معماری ارگانیک توسط او ابداع شد.
«هیچ خانه‌ای نباید روی تپه باشد، بلکه باید جزئی و بر آمده از طبیعت باشد، متعلق به آن باشد، تا تپه و خانه بتوانند با هم زندگی کنند و خوشحالی هر یک به لحاظ وجودی دیگری باشد.»
فرانک لوید رایت
پیش از این‌که خانه‌ای سبز را در ذهن خود مجسم کنید، به‌یاد داشته باشید که معماری ارگانیک، راهی برای فکر کردن است. هرچند معماری ارگانیک دغدغه‌ها و نگرانی‌های مربوط به محیط‌زیست دارد ولی در اصل تبدیل کردن مفهوم سرپناه به مکانی است که زندگی را روح بخشد و شکل دهد. البته باید اشاره کرد که نباید معماری ارگانیک را با معماری پایدار اشتباه گرفت.
ایده معماری ارگانیک تنها به ارتباط و هماهنگی ساختمان با طبیعت اطرافش اشاره نمی‌کند، بلکه بیش‌تر چگونگی تفکر در مورد یک طرح است تا ارگانیسمی کامل شود و تمام اجزایش در هماهنگی و یکپارچگی به سر ببرند. در اصل معماری ارگانیک نمی‌‌تواند مقهور و تسلیم قوانین زیبایی شناسی یا ذوق معمار باشد.
در معماری ارگانیک، طبیعت، به عنوان پایه‌ای برای طراحی در نظر گرفته می‌شود. یک طرح باید رشد کند، همان‌طور که طبیعت رشد می‌کند و تغییر می‌یابد و بنا مانند آیینه‌ای، زیبایی و پیچیدگی طبیعت اطراف خود را منعکس کند.
معماران در اقصا نقاط جهان اغلب نظرات مکمل و در برخی موارد ضد و نقیضی درباره چگونگی هماهنگی معماری با طبیعت اطرافش و تقلید از طبیعت داشتند. از میان معماران مدرن و کلیدی در معماری ارگانیک می‌توان به «کلود برگدون» و «هوگو هرینگ» اشاره کرد.
پس از جنگ جهانی دوم معماری ارگانیک بیش‌تر نمایانگر مدلی انفورماتیک از زندگی بود. این ایده به خوبی در طرح‌های معمار آمریکایی «باکمینستر فولر» طراح گنبد ژئودزیک، قابل مشاهده است. در ایران هم می‌توان در کارهای مهندس «مهرداد ایروانیان» و مهندس «فرهاد احمدی» نمونه هایی از اصول طراحی معماری ارگانیک را مشاهده کرد.
معمار و نظریه‌پرداز «دیوید پرسون» لیستی از قوانین برای معماری ارگانیک را پیشنهاد داد، این قوانین مانند منشور گایا برای معمارانند.
• از طبیعت الهام گرفته باشد و همچنین سالم، با استحکام و متنوع باشد.
• مانند یک ارگانیسم طبیعی باشد.
• قابل انطباق و انعطاف‌پذیر باشد.
• نیازهای اجتماعی، مادی و معنوی انتظار رفته از بنا را برآورده کند.
• مانند طبیعت منحصر به فرد باشد.
• شاداب و دراری روح باشد
• ریتم را ابراز کند.
«فرانک لوید رایت» معماری ارگانیک را در 9 مورد زیر تعریف کرد:
• طبیعت فقط شامل محیط خارج مانند ابرها درختان و حیوانات نمی‌شود بلکه شامل داخل بنا و اجزا و مصالح آن می‌باشد.
• ارگانیک به معنای هم‌گونی و تلفیق اجزا نسبت به کل وکل نسبت به اجزا است.
• عملکرد صرف صحیح نمی‌باشد، بلکه تلفیق فرم و عملکرد و استفاده از ابداع وقدرت تفکر انسان در رابطه با عملکرد ضروری است. فرم و عملکرد یک چیزند.
• تفکر و تخیل انسان باید مصالح وسازه سخت ساختمان را به صورت فرم‌های دلپذیر و انسانی شکل دهد.
• تبعیت و نه تقلید از سنت اساس تفکر معماری ارگانیک است.
• تزئینات بخش جدایی‌ناپذیر از معماری است.
• روح چیزی نیست که به ساختمان القا شود، بلکه باید در درون آن وجود داشته باشد و از داخل به خارج گسترش یابد.
• بر خلاف اعتقاد عمومی بعد سوم عرض نیست، بلکه ضخامت و عمق است.
• فضا عنصری است که دائما باید در حال گسترش باشد.
یک نمونه شناخته شده از معماری ارگانیک «خانه آبشار» است. محل اقامتی که «فرانک لوید رایت» برای خانواده «کافمن» در روستایی در پنسیلوانیا طراحی کرد. رایت انتخاب‌های بسیاری برای تعیین محل بنا داشت.
اما خواست که خانه را با وجود سر و صدای شلوغ از هجوم آب و شیب تپه ، مستقیما بالاتر از آبشار و نزدیک نهر ایجاد کند . خط بندی افقی بنایی سنگی، با پایه‌های جسورانه از بتون زرد رنگ، با صخره‌ها و محیط پوشیده از درختدر هماهنگی کامل به سر می‌برند.
