■ روز تهران بخش شهرسازی

روز تهران


یکم ) در یکصد سال اخیر، تهران توسعه کالبدی وسیعی را از سر گذرانده است؛ فرزند البرز و ری ، که با درختانش شناخته می شد و چنارستان لقب داشت، آنچنان مورد هجوم مهاجران و ساخت و سازهای بی حساب و کتاب قرار گرفت، که خیلی زود از شهری زیبا به اَبَرشهری عظیم تبدیل شد.


دوم ) تهران را کمتر مردمانی دوست می دارند؛ ساکنان تهران، اغلب به آن تعلق خاطر ندارند؛ با اینکه فرزندان تهران، هستی شان از هستی تهران است و در این شهر زاده شده اند، اما سودای جای دیگر، شهر دیگر و سرزمین دیگری را در سر می پرورانند ( نوستالژی جایی در سرزمین ایران - که مادران و پدرانشان از آن هستند - و آرزوی اقامت در جایی دیگر در کره زمین - که برای رسیدن به آن، چند صباحی را در تهران می گذرانند. ) ! فرزندان تهران، در حال حضور ندارند، و حالِ تهران برایشان اهمیتی ندارد.


سوم ) هر کسی یک روز از 365 روز سال را به عنوان روزِ خودش در شناسنامه اش دارد. برای اینکه به خودمان یادآوری کنیم که شخصی را دوست داریم، او را ارج می نهیم و نیک می داریم، کافی است روزش را به یاد داشته باشیم و در آن روز، بودنش را جشن بگیریم. امید است تعریف روزِ تهران _ روزی که به جای روزِ تولد گم شده این شهر در هزارتوی تاریخ هشت هزار ساله اش هر سال جشن گرفته شود و تهران در این روز نکوداشته شود _ بتواند شهری را که چون مادر، همه ما را درخود پرورده است، بیش از این نادیده نگیریم و فراموشش نکنیم.


چهارم ) درختان تهران زیباترین جاذبه این منطقه بوده اند که در شمال شهر تاریخی ری قرار داشته است؛ وجودِ تهران و زیباییهایش از وجودِ آب های روانِ فراوان و خوشگواری است که از رشته کوه های البرز به سوی دشت تهران روان می شدند و یا سفره های آب زیرزمینی را تشکیل می دادند تا بعدها به شکل آبِ پاک و گوارای قنات، صرف تهرانی ها شوند. اما، آنچه که در یکصد سال اخیر، از سوی ما آماج تخریب ها قرار گرفته، همین طبیعت تهران است !


پنجم ) به استناد وسعت و شدت و عمق تخریب های زیست محیطی که ما در تهران پیش آورده ایم، جستجو و پژوهش برای یافتن روز مناسب برای نکوداشت تهران، در میان سه مؤلفه وقایع تاریخی، وقایع اجتماعی و وقایع فرهنگی، بر مؤلفه وقایع فرهنگی متمرکز شد، که ریشه در میزان خردمندی ما در توسعه گری در محیط طبیعی دشت و کوهپایه و کوهستان منطقه تهران دارد.


ششم ) از میان موضوعات معطوف به مؤلفه فرهنگی، موضوع طبیعت _ که نمودش در تهران گیاه است و آبی خوش که از هفت رود-دره سرازیر می شود _ به عنوان کلیدواژه ی مطالعه و پژوهش برای تعریف روز تهران انتخاب شد.


هفتم ) به گواهی تاریخ، در تهرانِ دوست داشتنی ما، نمود گیاه : اناری است که دیگر نیست ... !
و نمود آب : رودخانه ها و قنات ها و چشمه ای که زیر ساخت و سازها گم شده اند. شاید که تهران در یک روز پاییزی زاده شده باشد؛ روزی که اناری زیبا، رسیده و خوش، از شاخ درخت بر آبِ روانِ پاک افتاد و به ری رسید.


هشتم ) و اینک، پاییز، فصلِ رویشِ انار و آبان ماه، موسم آغاز بارش های فراوان نعمت الهی آب را نشانی از تولد تهران فرض می کنیم و1 آبانراروز نکوداشت تهرانپیشنهاد می دهیم؛ با امید به اینکه هر سال در این روز، یادمان باشد که تهران، چون مادری است نیک، که ما را در خود پرورانده است. باشد که بیش از این محیط زندگی خودمان را نیالاییم و طبیعت را در شهرمان سرزنده و شاداب بخواهیم.



دکتر غزال کرامتی
معمار و شهرساز
استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی
عضو هیئت مؤسس " مؤسسه تهران مطالعات کلانشهر "
مهرماه 1391- تهران


منبـــع: روز تهران